Wszyscy wiemy, że woda jest nam niezbędna do życia. Chociaż aż 70 procent powierzchni naszej planety pokrywa właśnie woda, to tylko 2,5 proc. stanowi woda słodka, a mniej niż 1 proc. to wody pitne. Dlatego tak ważna jest ochrona wody. Co każdy z nas może zrobić, aby oszczędzać jej zasoby?
Codziennie wykorzystujemy wodę – nie tylko do picia i przygotowania posiłków, ale również do higieny, sprzątania, podlewania roślin. Przeciętny Polak codziennie zużywa około 150 litrów wody. Co ciekawe, w gospodarstwach domowych około 70% bezpośrednio zużytej wody wykorzystujemy do spłukiwania toalet i mycia. Woda wykorzystywana jest również w procesach powstawania produktów, z których korzystamy – czyli w rolnictwie i w przemyśle.
Ślad wodny
To, jak dużo wody zużywamy, określa się mianem „śladu wodnego”. Przedstawia on ile naprawdę zużywamy wody – bezpośrednio i pośrednio.
Co to oznacza?
Ilość wody zużywanej bezpośrednio jest nam od razu znana – to woda, którą zużywamy do picia, prania, sprzątania, itd.
Woda użyta pośrednio to woda wykorzystana do produkcji każdej rzeczy, której używamy – czyli na przykład ubrań, opakowań lub produktów spożywczych.
Ślad wodny dzieli się na trzy rodzaje:
🟢 Zielony ślad wodny określa ilość użytej wody pochodzącej z opadów atmosferycznych;
🔵 Niebieski ślad wodny określa ilość użytej wody pozyskanej z zasobów wód powierzchniowych i podziemnych;
⚫️ Szary ślad wodny określa ilość wody, która zostaje zanieczyszczona w procesie produkcji.
[TUTAJ] możesz obliczyć swój ślad wodny (strona w języku angielskim). Kalkulator w języku polskim dostępny jest [TUTAJ].
Ślad wodny żywności
Aż jedną czwartą globalnych zasobów słodkiej wody wykorzystywanej na całym świecie zużywa się do produkcji mięsa i przetworów mlecznych. 43 razy więcej wody zużywa się do nawadniania upraw na paszę dla zwierząt niż do nawadniania pastwisk. Szacuje się, że produkcja roślinna i zwierzęca wykorzystuje 70% dostępnej wody słodkiej, z czego 30% przypada na produkcję zwierzęcą. Rolnictwo, łącznie z gospodarką leśną, zajmuje 60% powierzchni Ziemi.
Czy tylko produkty odzwierzęce posiadają wysoki ślad wodny? Niestety nie. Również produkty roślinne sprowadzane z odległych zakątków świata często wymagają znacznej ilości wody do uprawy. Na szczycie niechlubnej listy znajduje się lubiane przez wielu z nas awokado.
Poniżej można sprawdzić jaki jest ślad wodny wybranych produktów:
💧 1 samochód - 379 000 litrów
💧 1 bawełniana koszulka - 2 500 litrów
💧 1 para spodni jeansowych - 8 000 litrów
💧 1 kilogram wołowiny - 15 500 litrów
💧 1 kilogram wieprzowiny - 5 988 litrów
💧 1 kilogram mięsa drobiowego - 4 325 litrów
💧 1 kg sera żółtego - 3 200 litrów
💧 1 kg kawy - 1 120 litrów
💧 1 kg czekolady - 17 196 litrów
Dlaczego powinniśmy oszczędzać wodę?
W wielu miejscach na świecie zasoby wody słodkiej nie są wystarczające. Obecnie ten problem najbardziej dotyka kraje Afryki i Azji Środkowo-Wschodniej, jednak jak wynika z szacunków Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), blisko 1/3 terytorium Unii Europejskiej jest narażone na stały lub czasowy deficyt wody. Zasoby wody w Polsce przypadające na mieszkańca są trzykrotnie mniejsze niż wynosi średnia europejska.
Poziom wody w rzekach i zbiornikach się obniża. W ostatnich latach susza powodowała, że w niektórych miejscach naszego kraju brakowało wody w kranach. Zasoby wód podziemnych w Polsce nie odnawiają się w wystarczającym stopniu, z uwagi na coraz mniejsze opady śniegu w zimie. Rosnące zanieczyszczenie wód, wynikające z wielu czynników, m.in. związanych z przemysłem i masową hodowlą zwierząt, sprawia, że coraz mniej wody nadaje się do spożycia.
Słodkiej wody zużywamy coraz więcej. Liczba ludzi na świecie stale rośnie, coraz większe są też nasze apetyty na różnorakie produkty. Olbrzymi wpływ na zużycie wody ma dieta. Kupowane przez nas produkty i ich ślad wodny mają olbrzymi wpływ na życie ludzi na całym świecie. Ilość wody potrzebna do wyprodukowania żywności, którą zjadamy, jest 10 razy większa od wody, którą zużywamy bezpośrednio w naszych domach. Postarajmy się wprowadzić do swojego życia chociaż drobne zmiany, które pozwolą zużywać mniej wody.
W jaki sposób możemy oszczędzać wodę?
Czy każdy z nas może zmniejszyć swój ślad wodny? Zdecydowanie tak! Co ważne, często nie wymaga to od nas wielkiego wysiłku lub drastycznej zmiany nawyków. Poniżej kilka przykładów, w jaki sposób to zrobić:
💧 zmywaj oszczędnie – wybieraj zmywarkę, która zużywa mało wody w jednym cyklu, jeżeli nie posiadasz zmywarki – nie myj naczyń przy stale odkręconym kranie;
💧 włączaj pralkę i zmywarkę dopiero gdy są pełne;
💧 zakręcaj kran przy myciu zębów;
💧 wybieraj szybki prysznic, zamiast kąpieli w wannie. Wanny nie napełniaj do pełna;
💧 rośliny w ogrodzie podlewaj deszczówką;
💧 dbaj o sprawność instalacji wodnej – napraw cieknące krany;
💧 kupuj produkty lokalne i sezonowe;
💧 ogranicz kupowanie niepotrzebnych produktów;
💧 kupuj ubrania z drugie ręki;
💧 nie kieruj się modą, ale praktycznością przy zakupie odzieży;
💧 wprowadź do swojej diety dania wegańskie i wegetariańskie;
💧 nie wyrzucaj żywności;
💧 pij wodę z kranu zamiast butelkowanej.
Zapraszamy do zapoznania się z krótkim filmem edukacyjnym:
Istotne fakty1:
💧 2,1 miliarda ludzi nie ma dostępu do bezpiecznych źródeł wody pitnej.
💧 Do roku 2050 liczba ludności świata wzrośnie o około 2 miliardy, a globalne zapotrzebowanie na wodę może być nawet o 30 procent wyższe niż obecnie.
💧 Rolnictwo odpowiada obecnie za 70 procent globalnych poborów wody, głównie w celu nawadniania. Liczba ta rośnie na obszarach o dużym nasileniu wody i gęstości zaludnienia. Przemysł zajmuje 20 procent całości, zdominowanej przez energię i produkcję. Pozostałe 10 procent trafia do użytku domowego, gdzie udział wody pitnej jest znacznie mniejszy niż 1 procent.
💧 Obecnie około 1,9 miliarda ludzi żyje w potencjalnie trudnych obszarach wodnych. Do roku 2050 może to wzrosnąć do około 3 miliardów ludzi. Szacuje się także, że 1,8 miliarda ludzi używa nieulepszonych źródeł wody pitnej, bez żadnej ochrony przed zanieczyszczeniem.
💧 Na całym świecie ponad 80 procent ścieków generowanych przez społeczeństwo przepływa z powrotem do środowiska bez ich przetwarzania lub ponownego wykorzystywania. Obecnie około 1,8 miliarda ludzi dotkniętych jest degradacją ziemi. Co najmniej 65 procent gruntów leśnych znajduje się w stanie zdegradowanym.
💧 Szacuje się, że 64-71 procent naturalnych mokradeł zostało utraconych od 1900 roku w wyniku działalności człowieka.
💧 Erozja gleby z pól uprawnych przenosi rocznie od 25 do 40 miliardów ton warstwy ornej, znacząco zmniejszając plony i zdolność gleby do regulowania wody, węgla i składników odżywczych. Odpływ zawierający duże ilości azotu i fosforu, jest również głównym czynnikiem przyczyniającym się do zanieczyszczenia wody.
1 Źródło: https://www.rp.pl/nauka/art9876841-dbajmy-o-wode-zadbamy-o-siebie-swiatowy-dzien-wody
