Ze względu na panujące warunki atmosferyczne prosimy zachować rozsądek – jedna zapałka może spowodować tragedię. Pamiętajmy, że wypalanie traw nie jest skutecznym sposobem eliminacji niepożądanych roślin i odnawiania łąk. Ogień zabija zwierzęta, a wysoka temperatura nie użyźnia gleby, tylko ją wyjaławia. W ten sposób powstają pozbawione życia pustynie, gdzie wszelkie występujące formy życia ulegają zniszczeniu.
Aby uniknąć pożarów w lasach apelujemy do wszystkich przebywających na tych terenach o przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego. Przypominamy, że w lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasów nie jest dopuszczalne wykonywanie czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru, w szczególności:
– rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lub zarządcę lasu;
– palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi.
Stopień zagrożenia pożarowego lasów jest to poziom prawdopodobieństwa zaistnienia pożaru w danym dniu, w zależności od dynamicznych zmian pogodowych i wilgotności ściółki. Jednostki organizacyjne Lasów Państwowych codziennie określają stopnie zagrożenia pożarowego lasu dla 60 stref prognostycznych nie obejmujących obszarów górskich.
Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów (Dz. U. z 2006 r., nr 58, poz. 405) ustala się następujące stopnie zagrożenia pożarowego lasów:
– 0. stopień zagrożenia pożarowego – brak zagrożenia;
– 1. stopień zagrożenia pożarowego – małe zagrożenie;
– 2. stopień zagrożenia pożarowego – średnie zagrożenie;
– 3. stopień zagrożenia pożarowego – duże zagrożenie.
Statystyka interwencji strażaków związana z trawami przedstawia się następująco:
- 2019 rok – 487 pożarów, z czego 225 traw, upraw leśnych i rolnych lub nieużytków – to 46% pożarów.
- 2018 rok – 469 pożarów, z czego 199 traw, upraw leśnych lub nieużytków – to 42% pożarów.
- 2017 rok – 467 pożarów, w tym 186 pożarów traw, upraw rolnych lub leśnych – to 39% wszystkich pożarów.
- 2016 rok – 397 pożarów, z czego 122 traw, upraw leśnych lub nieużytków – to 30% pożarów.
- 2015 rok – 533 pożary, z czego 332 to pożary nieużytków, upraw leśnych i rolnych – to ponad 62% interwencji związanych z gaszeniem,
- 2014 rok – 491 wszystkich pożarów w całym roku – 266 pożarów nieużytków, upraw rolnych i leśnych – ok. 54% pożarów,
- 2013 rok – 462 wszystkich pożarów w całym roku – 206 pożarów traw – ok. 44% pożarów,
- 2012 rok – 708 wszystkich pożarów w całym roku – 448 pożarów traw – ok. 63% pożarów,
- 2011 rok – 724 wszystkich pożarów w całym roku – 412 pożarów traw – ok. 56% pożarów,
- 2010 rok – 570 wszystkich pożarów w całym roku – 278 pożarów traw – ok. 48% pożarów.
Należy przypuszczać, że taka ogromna ilość zdarzeń jest związana nie tylko z „nieostrożnością osób dorosłych lub nieletnich przy posługiwaniu się ogniem otwartym”. Wiele pożarów to celowe działanie człowieka, co nie przynosi sprawcom splendoru i chwały.
Wypalanie traw może się wiązać z sankcjami karnymi, zgodnie z kodeksem wykroczeń i kodeksem karnym. I tak:
- Kodeks wykroczeń – art. 82 § 4 „Kto wypala trawy, słomę lub pozostałości roślinne na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany”,
- Kodeks karny
- art. 163 § 1 „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób, albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat”,
- art. 163 § 2 – w przypadku działania nieumyślnego sprawcy, kara wymierzona przez sąd może wynosić od 3 miesięcy do 5 lat,
- art. 163 § 3 – jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12,
- art. 163 § 3 jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
- art. 164 § 1 „Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8; jeżeli sprawca działa nieumyślnie to grozi mu kara pozbawienia wolności do lat 3.
W ustawie o ochronie przyrody (art. 124) również zabroniono wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych lub w strefie trzcinowisk i szuwarów.
Niezwykle ważny jest również aspekt przyrodniczy i zagrożenia dla fauny i flory w trakcie pożaru. Wypalanie traw zabija zwierzęta. Pożary wzniecone podpaleniem traw są głównym i najniebezpieczniejszym zagrożeniem dla naszych lasów. Zgodnie z zasadami wiedzy agrotechnicznej wysoka temperatura nie użyźnia gleby, a jedynie ją wyjaławia, zatem nie jest to skuteczny sposób eliminacji niepożądanych roślin i odnawiania łąk. Tereny, na których prowadzone jest wypalanie traw, stają się na wiele lat pozbawionymi życia pustyniami, a wszelkie występujące na nich formy życia ulegają zniszczeniu.
Niestety ta walka z wypalaniem nie uda się bez zdecydowanej reakcji otoczenia. Konieczne jest napiętnowanie palenia nieużytków jako czynu bardzo szkodliwego dla całego społeczeństwa.
