Aktualizacja Programu Ochrony Powietrza zakłada szereg działań, mających na celu poprawę jakości powietrza w województwie, skierowanych zarówno do samorządów, przedsiębiorców, jak i mieszkańców. Wśród nich wymienić można:
- ograniczanie emisji komunikacyjnej poprzez m.in. budowę parkingów typu Park&Ride w miastach, wprowadzanie stref płatnego parkowania oraz stref ograniczonego ruchu, nadzór nad stacjami diagnostycznymi;
- szczególny nadzór nad zakładami przemysłowymi na obszarach o złej jakości powietrza;
- prowadzenie edukacji ekologicznej i planowania przestrzennego uwzględniającego priorytety ochrony powietrza;
- rozbudowa sieci ciepłowniczych i gazowych;
- wspieranie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, termomodernizacji budynków i energooszczędnego budownictwa;
- wprowadzenie norm emisji dla urządzeń grzewczych.
Uchwała antysmogowa, której dokładna nazwa to „uchwała w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw”, ma na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących przede wszystkim z sektora mieszkaniowego. Zgodnie z jej założeniami:
- od 1 lipca 2017 r. w całej Małopolsce nie będzie możliwości instalacji kotła na węgiel lub drewno o parametrach emisji gorszych niż wyznaczone w unijnych rozporządzeniach w sprawie ekoprojektu – oznacza to emisję pyłu wynoszącą maksymalnie 40mg/m3 (kotły spełniające te wymagania można znaleźć na stronie internetowej: www.powietrze.malopolska.pl/kotly).
Tym samym, każdy kto buduje nowy dom czy remontuje stary wraz z wymianą kotła, będzie zobowiązany do zainstalowania nowoczesnego, ekologicznego pieca. Powyższe założenie dotyczy także kominków. - Mieszkańcy posiadający kocioł niespełniający żadnych norm, tzw. bezklasowy lub oznaczony klasą niższą niż 3, będą musieli wymienić go na nowy do końca roku 2022.
- W przypadku kotłów klasy 3 lub 4, ten obowiązek zostanie odroczony do końca roku 2026.
- Istniejące kotły klasy 5 mogą być eksploatowane bezterminowo.
- Istniejących kominków, o sprawności cieplnej poniżej 80% nie trzeba wymieniać, ale do 2023 roku należy je wyposażyć w urządzenia redukujące emisję pyłów, np. elektrofiltry.
Uchwała antysmogowa zakłada również zakaz stosowania od 1 lipca 2017 r. paliw węglowych najgorszej jakości, czyli mułów i flotów (węgiel o uziarnieniu poniżej 3 mm, bądź taki, w którym udział tej drobnej frakcji przekracza 15%). Są to odpady węglowe, ich spalanie powoduje emisję olbrzymiej ilości zanieczyszczeń, jednocześnie dają one mało ciepła. Spalać nie będzie można również drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20% (drewno musi być suszone co najmniej przez 2 sezony).
W chwili obecnej muły i floty są najtańszymi paliwami, jednakże stosowanie ich to tylko pozorna oszczędność. Wdychając zanieczyszczenia które powstają przy ich spalaniu, narażamy się na występowanie poważnych chorób. Szacuje się, że co roku 800 tys. ton mułów trafia do sprzedaży w Małopolsce i na Śląsku. Pieniądze zaoszczędzone na opale, musimy wydawać na leki dla nas i dla naszych dzieci.
W Małopolsce jest zainstalowane nawet 540 tys. kotłów na paliwa stałe – w tym większość to kotły o zasypie ręcznym, posiadające więcej niż 5 lat. Co roku przybywa około 12 tys. nowych pozaklasowych kotłów! Wymiana pieca na ekologiczny jest znacznym wydatkiem, jednak ten koszt zwróci się w postaci naszego zdrowia, a także zwyczajnej wygody i zwiększonej ilości czasu. Nowoczesne piece, nie tylko gazowe, ale też na ekogroszek czy biomasę, wymagają bardzo niewielu czynności obsługowych – skończy się ciągłe dorzucanie opału, rozpalanie, czyszczenie, przesiadywanie w kotłowni. Ten czas można przecież wykorzystać lepiej! Ponadto, ekologiczne kotły charakteryzuje wysoka wydajność spalania. Z mniejszej ilości opału można uzyskać taką samą ilość ciepła, jak ze znacząco większej ilości opału spalonego w starym piecu.
Zgodnie z założeniami, wprowadzanie uchwały antysmogowej powinno ograniczyć o ponad 90% emisję niebezpiecznych pyłów zawieszonych PM 2,5 i PM 10, co da szybką poprawę jakości powietrza w Małopolsce. Efektem tego ma być między innymi zmniejszenie kosztów zdrowotnych o 2,9 mld złotych rocznie.
Mogłoby się wydawać, że wymiana pieca w jednym budynku niewiele zmieni – jednak jest to nieprawda! Każdy z nas ma wpływ na otaczające nas powietrze, jeśli takich pojedynczych pieców wymieni się kilka, za chwilę zmieni się to na kilkadziesiąt, a później na kilkaset. Dzięki temu będziemy mogli oddychać czystym, świeżym powietrzem.
